We maken dagelijks voortdurend keuzes. Voor welk broodbeleg ga ik? Steek ik nog over? Het is simpelweg onmogelijk om alle keuzes die we maken rationeel af te wegen. Daarom maken we de meeste keuzes onbewust. De beïnvloedingstechniek ‘nudging’ speelt in op dit onbewuste denken door ons op een subtiele manier te beïnvloeden richting het gewenste gedrag. In deze blogpost neem ik je mee in de wereld van nudging. Wat is nudging precies? En wat zijn bekende voorbeelden uit de dagelijkse praktijk?
Dagelijks wordt ons gedrag gestuurd door onze omgeving in de vorm van nudges: duwtjes in de juiste richting. Met name overheidsinstanties maken gebruik van deze techniek om de bevolking gewenst gedrag te laten vertonen. Het gaat dan om keuzes op het gebied van bijvoorbeeld gezondheid, veiligheid of duurzaamheid. Vaak gaat het om de kleine keuzes die je op een dag maakt: pak ik vandaag de trap of de lift? Waar gooi ik mijn afval weg en voor welke maaltijd ga ik dit keer in het restaurant op mijn werk? Om ‘nudging’ goed te kunnen begrijpen, maken we een klein uitstapje naar de theorie van psycholoog Kahneman.
Twee verschillende denksystemen
Kahneman onderscheid twee manieren of systemen van denken waarbij systeem 1 gebaseerd is op onbewust, automatisch en snel denken en systeem 2 op bewust, rationeel en langzaam denken. Volgens Kahneman hebben we niet de energie en tijd om over iedere keuze bewust na te denken. Hij concludeert dat onze dagelijkse keuzes grotendeels geleid worden door automatisme en het onbewuste (systeem 1). Nudges spelen in op dit automatische en onbewuste gedrag door middel van subtiele prikkels. Zo is nudging een techniek waarbij men wordt gestimuleerd om gewenst gedrag te vertonen, zonder daarbij verplicht te worden. Bij nudging houd je dus altijd zelf de keuze, maar wordt je op een subtiele manier gestuurd om het ene boven het andere te kiezen. Op die manier word je dus onbewust naar het gewenste gedrag geleid. Maar op welke manieren zien we nudging in het straatbeeld terug? Ik neem je mee in wat effectieve voorbeelden van nudging in de praktijk.
De beïnvloedingstechniek ‘nudging’ speelt in op ons onbewuste denken door ons op een subtiele manier te beïnvloeden richting het gewenste gedrag.
Voorbeelden van nudging in de praktijk
Stimuleren van duurzame keuzes
In toiletten wordt vaak gebruik gemaakt van machines waar we papier uit kunnen trekken om onze handen mee af te drogen. Het Wereld Natuur Fonds maakte gebruik van nudging op deze papieren dispensers, zie de onderstaande afbeelding. De algemene boodschap is dat het gebruik van veel papier ten koste gaat van de bossen in Zuid-Amerika. Al met al een duwtje in de richting om zo min mogelijk papier te gebruiken.
Foto: adsoftheworld.com (2017)
Stimuleren afval weg te gooien in de prullenbak
Wie kent hem niet? De bekende prullenbak ‘Holle Bolle Gijs’ in de Efteling. Dit is een bekend voorbeeld van ‘nudging’. Aangezien Holle Bolle Gijs ‘dank u’ zegt op het moment dat je er afval in gooit, worden bezoekers gestimuleerd naar Holle Bolle Gijs te lopen in plaats van hun afval in het park te gooien of op de picknicktafels te laten liggen.
Kies je voor de trap of voor de lift?
Een ander leuk voorbeeld zijn de ‘piano stairs’ van Volkswagen. Voor een marketingstunt lieten ze de trap naast de roltrap op pianotoetsen lijken. De traptreden maakten geluid als je erop liep. Ze voegden een ‘fun element’ toe waardoor het aantrekkelijker werd om de trap te nemen. Op de dag dat het filmpje werd opgenomen werd de trap 66% meer gebruikt dan daarvoor. Bekijk het filmpje hier. Om het nemen van de lift te ontmoedigen en het nemen van de trap te stimuleren, wordt er veel geëxperimenteerd met gekleurde lijnen op de vloer en gekleurde voetstappen op de grond. Zo experimenteerde de Bibliotheek van Utrecht met deze subtiele vorm van beïnvloeding. Of de bezoekers van de bibliotheek zich lieten leiden naar de trap in plaats van de lift zie je hier.
Stimuleren van gezonde voedingskeuzes
Bedrijven of scholen kunnen gezondere voedingskeuzes stimuleren door hun kantine op een andere manier in te richten. Een simpele aanpassing kan bijvoorbeeld zijn om de gezonde maaltijden op ooghoogte te presenteren.
Last but not least: de bekende sticker van het vliegje in het mannentoilet met het doel dat er minder urine naast het toilet belandt. Het resultaat? Een schoner toilet én fijn voor de volgende gebruiker natuurlijk.
Ik ben benieuwd of je na het lezen van dit artikel nog andere voorbeelden kunt noemen van nudging in het dagelijks leven. Waar ben jij deze vorm van beïnvloeding tegengekomen?
