Aansluiten bij de belevingswereld: hoe AI studenten in beweging brengt
- Fleur Soomers
- 11 sep
- 3 minuten om te lezen
Wie gedrag wil veranderen, moet verder kijken dan de boodschap die je de wereld instuurt. Gedragsverandering is nooit één trucje, maar een samenspel van factoren: sociale normen, motivatie, beloningen en drempels. Eén daarvan is de belevingswereld van je doelgroep. Want wat bijvoorbeeld studenten raakt, verschilt van wat ouders, medewerkers of senioren belangrijk vinden.
Dat klinkt logisch, maar in de praktijk communiceren organisaties vaak vanuit hun eigen perspectief. Ze vertellen wat zij belangrijk vinden en missen de vraag: wat raakt mijn doelgroep? Maak je die vertaalslag niet, dan blijft je boodschap hangen in rationele argumenten. Doe je dat wel, dan komt je boodschap tot leven.
Waarom de belevingswereld ertoe doet
Mensen veranderen hun gedrag niet omdat jij zegt dat het belangrijk is, maar omdat het aansluit bij hun belevingswereld. Die bepaalt welke prikkels iemand opmerkt, relevant vindt en emotioneel raken. Het is geen los element, maar een lens die andere gedragsprincipes versterkt of juist verzwakt. De vier elementen voor een boodschap die binnenkomt en gedrag in beweging zet:
Herkenbaarheid: iets moet dichtbij voelen.
Urgentie: de boodschap moet laten zien dat het nú relevant is.
Sociale norm: wat doen anderen in mijn omgeving?
Emotie: zonder gevoel, geen beweging.
Wie daarop inspeelt, vergroot de kans dat communicatie niet alleen gehoord, maar ook gevoeld en omgezet wordt in actie.
Hoe we aansloten bij de belevingswereld van studenten met AI
Daarom zetten we AI in bij de campagne Be WaterWise, gericht op waterbesparing onder studenten. Vooraf onderzochten we hoe zij dachten over watergebruik en onderzochten we met de waardencirkel van Schwartz welke waarden zij belangrijk vinden. Wat bleek?
Water gebruiken voelde vanzelfsprekend (“het komt toch altijd uit de kraan?”).
Urgentie bleef abstract en ver weg.
Studenten willen bijdragen aan een betere wereld.
Ook de drang om te leren en ontdekken bleek belangrijk.
Met die inzichten ontwikkelden we een AI-tentoonstelling die studenten confronteerde met een mogelijk toekomstbeeld wanneer we zo doorgaan met ons huidige drinkwater consumptie: in hun eigen omgeving, maar dan over 30 jaar; bijna onherkenbaar en verdord.
Persoonlijke relevantie: studenten herkenden hun omgeving.
Schokeffect: de droogte maakte de gevolgen tastbaar.
Sociale norm: we maakten zichtbaar dat andere studenten er ook zo over dachten
Commitment: via een interactief bord konden studenten zich verbinden aan kleine gedragsveranderingen, zoals korter douchen.
"De kracht zat niet in AI alleen, maar in de combinatie van gedragswetenschappelijke inzichten en een creatieve vertaling die perfect aansloot bij hun belevingswereld."
Meer dan technologie
Wat mij hierin fascineert, is dat AI vaak wordt neergezet als dé oplossing of juist als een bedreiging. Ik zie AI als een middel, geen doel. De waarde ontstaat pas als je technologie slim inzet, op basis van kennis van gedrag en beleving. De Be WaterWise-case laat zien hoe belangrijk het is om altijd te starten bij de doelgroep. Onderzoek, luister en kijk wat er leeft. Pas daarna kies je de vorm; of dat nu AI is, storytelling of iets heel anders. Voor ons is dat de kern: gedragswetenschap combineren met creatieve middelen om écht aansluiting te vinden. Soms iets meer high-tech, soms juist heel eenvoudig. Maar altijd met dezelfde vraag: hoe zorgen we dat een boodschap niet alleen gehoord, maar ook gevoeld en omgezet wordt in gedrag?
AI is hot en kan een krachtig middel zijn. Maar de sleutel tot gedragsverandering blijft: aansluiten bij wat je doelgroep vindt, voelt en doet. Doe je dat goed, dan ontstaat ruimte voor bewustwording, gesprek en actie.
Wil je weten hoe jij de belevingswereld van jouw doelgroep beter kunt raken? We denken graag met je mee.
Opmerkingen